Μεγάλο τμήμα του ιστορικού κέντρου προβλέπεται να αποδοθεί σε πεζούς και ποδήλατα. Για να γίνει αυτό θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στις συνήθειες μετακινήσεων των Θεσσαλονικέων, καθώς κεντρικοί δρόμοι αποκλείονται για τα ΙΧ σε βάθος χρόνου, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως σε περίπου ενάμιση χρόνο σχεδιάζεται πιλοτικά η Τσιμισκή να μείνει με δύο λωρίδες κυκλοφορίας, στις οποίες θα κινούνται αποκλειστικά λεωφορεία και ταξί.
Δικαίωμα πρόσβασης θα έχουν με τα ΙΧ τους οι μόνιμοι κάτοικοι και οι φορτοεκφορτωτές. Ολες οι μικρότερες οδοί που είναι κάθετες στην Παλιά Παραλία αναμένεται να πεζοδρομηθούν, ενώ σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας (δίχως ΙΧ) σταδιακά θα μετατραπούν η λεωφόρος Νίκης και η Μητροπόλεως. Για να γίνουν όλα αυτά, πρέπει να ολοκληρωθεί η μίνι υποθαλάσσια και το μετρό, συνεπώς θα απαιτηθεί χρονικό διάστημα τριών, τεσσάρων ετών.
Το σύνολο των παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην απόδοση μεγάλου τμήματος του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης στους πεζούς θα ενταχθούν στην επικαιροποίηση της Γενικής Κυκλοφοριακής Μελέτης του 2000, ενώ θα συνδυαστούν με τα έργα του υπουργείου Υποδομών (μετρό, υποθαλάσσια μέχρι τη Γ' Σεπτεμβρίου, πάρκινγκ κ.λπ.) και θα έχουν ορίζοντα υλοποίησης την προσεχή πενταετία - δεκαετία.
Το «Θεσσαλονίκη 2012» επισημαίνει ότι «μπορεί να δημιουργηθεί ένα δίκτυο πεζοδρομημένων διαδρομών, το οποίο θα συνδέει τόπους ιδιαίτερου τοπίου (Παραλία, εμπορικοί δρόμοι, ιστορικά μνημεία) και τμήματα του ιστού, που είναι ήδη πεζοδρομημένα, όπως Λαδάδικα και αγορές Βλάλη και Βατικιώτη». Θα προηγηθούν μελέτες επιπτώσεων στο κυκλοφοριακό και διαβούλευση.
Το... πλέγμα
Το πλέγμα περιλαμβάνει:
1. Παράλληλους άξονες στην Παραλία, όπως οι Τσιμισκή, λεωφόρος Νίκης και Μητροπόλεως, που θα αναπλαστούν ως ήπιας κυκλοφορίας.
2. Τους κάθετους άξονες στη θάλασσα: άξονας Αχειροποιήτου - Αγ. Σοφίας, οδός Κ. Ντηλ, Βογατσικού - Κούσκουρα, Μητροπολίτου Ιωσήφ κ.ά. Αναβαθμίζονται σε πεζοδρόμους, με πολύ περιορισμένη κίνηση αυτοκινήτων άμεσης βοήθειας, μόνιμων κατοίκων (μόνον από και προς πάρκινγκ) και φορτηγών για την τροφοδοσία καταστημάτων.
Στην Τσιμισκή, μεταξύ Διαγωνίου και Βενιζέλου, προβλέπονται απαγόρευση παρόδιας στάθμευσης, δύο λωρίδες κυκλοφορίας για λεωφορεία και ταξί, μεγάλα πεζοδρόμια, μικρά υπαίθρια καθιστικά και ποδηλατόδρομος δύο κατευθύνσεων. Θα απαιτηθούν σημαντικές κυκλοφοριακές αλλαγές (σε μονοδρομήσεις και δρομολόγια αστικών). Θα επιλεγεί ο χρόνος έναρξης της ρύθμισης και θα εξεταστεί πειραματική εφαρμογή δύο μηνών.
Η λεωφόρος Νίκης μετά την κατασκευή της υποθαλάσσιας θα αναπλαστεί σε κύριο πεζόδρομο αναψυχής με κίνηση μόνον οχημάτων άμεσης βοήθειας, ΙΧ μόνιμων κατοίκων από και προς τα πάρκινγκ και φορτοεκφορτώσεις.
Σε πεζόδρομο και αρχαιολογικό περίπατο σχεδιάζεται να μετατραπεί ο άξονας Αχειροποιήτου - Αγ. Σοφίας, με σύνδεση των δύο ναών, των διατηρητέων, της πλατείας Αγ. Σοφίας, του εμπορικού πεζόδρομου της Τσιμισκή και του πεζόδρομου της Νίκης.
Ο πεζόδρομος της Δ. Γούναρη θα συνεχιστεί μέχρι τη λεωφόρο Νίκης (πεζοδρόμηση Στρ. Καλλάρη).
Πέφτουν πολυκατοικίες
Προβλέπεται ένταξη αρχαιολογικών χώρων στον αστικό ιστό και ενοποίησή τους: αρχαιολογικός περίπατος Λευκός Πύργος - Επταπύργιο, πλατεία Αριστοτέλους - μονή Βλατάδων και Φρούριο Βαρδάρι - Ανω Πόλη. Οι πλατείες προς ανάπλαση είναι τέσσερις: Αγίας Σοφίας, Επταπυργίου, Δώδεκα Αποστόλων και Βαλκανική (Νεάπολη).
Το πρόγραμμα «Θεσσαλονίκη 2012» περιλαμβάνει και ένα γενναίο σχέδιο αισθητικής αναβάθμισης του δομημένου ιστού, με τη φύτευση δωμάτων και των τυφλών τοίχων των κτιρίων (πράσινη ανάπλαση παλαιών κτιρίων) ή τη ζωγραφική των συγκεκριμένων όψεων. Η αρχή θα γίνει με την πιλοτική φύτευση δημόσιων κτιρίων. Παράλληλα, θα γίνει ανασχεδιασμός μικρών ελεύθερων χώρων πρασίνου και διασύνδεσή τους με πεζοδρόμους και ποδηλατοδρόμους.
Μία από τις σπουδαιότερες προβλέψεις είναι και η «απόσυρση - αραίωση του παλαιού κτιριακού αποθέματος για τη δημιουργία νέων δημόσιων ελεύθερων χώρων», αλλά και η «ανανέωση του κτιριακού δυναμικού μέσω αναπλάσεων και αναδόμησης». Που σημαίνει ενεργοποίηση της μελέτης για γκρέμισμα των απαρχαιωμένων κτιρίων! Υποψήφιες υποβαθμισμένες περιοχές είναι: Αγ. Δημητρίου - Κασσάνδρου, Αγ. Τριάδος - Παρασκευοπούλου - Καλλιδοπούλου, Μπότσαρη - Μαρτίου, τμήματα Αμπελοκήπων, Νεάπολης και Σταυρούπολης.
Αλλες αστικές παρεμβάσεις είναι: βελτίωση προσβασιμότητας ΑΜΕΑ σε πέντε κοινωφελή κοινόχρηστα κτίρια με πρότυπα έργα, σύνδεση έκτης πολεοδομικής ενότητας Κορδελιού και στρατοπέδου Ζιάκα με τον υπόλοιπο δήμο, δίκτυο ποδηλατοδρόμων Καλαμαριάς (Πλαστήρα - Σοφούλη και επέκταση σε Κ. Γκόνη, Μ. Καλλίδου, Μ. Κυδωνιών, Αργοναυτών, Ακριτίδου, Αμισσού και Χηλής), οδοί ήπιας κυκλοφορίας σε Καλαμαριά και Κηφισιά (οδός Ιπποκράτους σε πρώτη φάση και μετά Αίνου, Δελφών, Διός, Ζιάκα, Καλλιπόλεως, Μ. Κρυστάλλη, Παπαντωνίου, Προμηθέως και Ραγκαβή), ανάπλαση οδών Β. Ταβάκη και Δημητρίου & Καραολή και ποδηλατόδρομος στη Θέρμη.